In het water van de baai van Abu Qir, op een afstand van 2,5 km van de kust en zo’n 45 meter onder het wateroppervlak, liggen de resten van de oud Egyptische stad Herakleion of Thonis. De oude stad was ooit gebouwd op een aantal eilanden die vlak bij elkaar in de Nijldelta lagen en was in zijn bloeiperiode een belangrijk cultuscentrum voor de godheid Osiris; de god van het water en de vruchtbaarheid. De ontdekking werd gedaan door Frank Goddio en zijn team van specialisten.
Afbeelding; een gedeelte van het mozaïek – ‘A detail of the Nile mosaic of Palestrina, showing Ptolemaic Egypt circa 100 BC’; http://en.wikipedia.org/wiki/Ptolemaic_Kingdom
De vreemde structuren op bodem van de baai
Franck Goddio (wiskundige en specialist op het gebied van magnetische resonantie techniek) hoorde het verhaal over piloten die in 1940 (toen de eerste vliegtuigen over het gebied vlogen) al vertelden dat zij in het water van de baai diverse structuren ontwaarden die leken op oude resten van gebouwen. Die verhalen intrigeerden hem enorm, waarop hij begon met het aanvragen van de diverse vergunningen die nodig waren voor zijn onderzoek. De Egyptische oudheidkundige dienst had alle vertrouwen in hem en verleenden hem de diverse benodigde vergunningen. Op zijn laptop had Franck een mooie kaart van de baai staan en hij verdeelde het water van de baai in een groot rasterwerk met bijbehorende positie- punten. Met een boot en duikapparatuur verkende hij de diverse locaties op de zeebodem. Het grote probleem was dat de piloten in 1940 en later niet vertelden waar precies ze de vreemde onderwaterstructuren hadden aangetroffen. Gedurende een aantal maanden struinden zijn duikers een gebied van zo’n 250 vierkante kilometer af. Wanneer ze meenden iets te hebben gevonden, scanden ze de bodem met de apparatuur. Gedurende vele dagen vonden ze echter helemaal niets. Het waren dagen vol ergernis want het water van de nijl is op de meeste dagen van het jaar behoorlijk troebel en bood de duikers slechts het zicht tot op ongeveer 1 meter.
De muren van de beroemde tempel
Op een goede dag vonden de duikers eindelijk de resten van een muur die leek te zijn opgetrokken uit kalkstenen blokken en de stemming aan boord klaarde direct op. De muur bleek uiteindelijk 150 meter lang te zijn en parallel aan die muur liep een eindje verderop nog een tweede muur! Die muren, zo weet men nu, bleken de resten van de beroemde tempel van Herakleion, genoemd naar Herakles. Weldra haalden de duikers de ene archeologische vondst na de andere naar boven. Franck besloot dat het nu tijd werd voor professionele archeologische ondersteuning en bracht een bezoek aan de Universiteit van Oxford in England (Franck is wiskundige en specialist op het gebied van resonantie techniek maar heeft zelf geen archeologie gestudeerd en wilde graag alles volgens de archeologische voorschriften doen). De wetenschappers van Oxford hoorden zijn verhaal over de opzienbarende vondsten in de Nijldelta aan en waren meteen onder de indruk. Vanaf dat moment verliepen de onderwateropgravingen geheel volgens het Universiteitsdraaiboek en verdeelde het duikteam alle interessante gebieden in grote onderwater raamwerken van lint. Op deze manier konden ze alle voorwerpen heel precies in kaart brengen. De duikers begonnen daarop voorzichtig met het wegzuigen van het sediment dat zich in de loop van vele eeuwen had opgehoopt op de locatie en weldra onthulde de zeebodem zijn verborgen schatten. Het team haalde aardewerken kannen en kruiken, amfora’s en beeldjes van goden en godinnen naar boven. Toen kwam de dag dat het team de resten van een enorm roodbruin granieten beeld vond, en nog een… De prachtige beelden leken van een farao en zijn koningin te zijn. De stijl van de beeldhouwers leek te dateren uit de Ptolemeïsche periode die rond 30 voor Christus eindigde.
Herakleion is Thonis
Het internationale team was in zijn nopjes maar hoewel allemaal schitterend; tot dat moment wist men nog helemaal niet om welke stad het nu eigenlijk ging. Daar kwam weldra verandering in want een van de duikers stuitte op een zwart granieten plaat met opschrift en toen de zwarte steen met inscriptie eindelijk boven water was gehaald, lazen de experts de Hiërogliefen op de steen. Het was een tekst van Farao Nectanebo I (380- 362 voor Christus) . Hij stelt in de tekst dat voor alle verhandelde goederen, 9 a 10 procent belasting moet worden betaald aan de Farao. In de tekst stond eveneens de naam van de stad; In het Grieks heette de stad Herakleion maar de Egyptenaren noemden hun stad Thonis! De stad had dus twee namen en die ontdekking loste een oud raadsel op over een geheimzinnige en tot op dat moment nog onvindbare stad uit oude geschriften; Thonis was ook gevonden!
De oude stad lag ooit op een aantal eilanden die vlakbij elkaar lagen. Op de eilanden had men kanalen uitgegraven zodat de handelsboten naar de diverse kaden konden varen. Op het kleinste eiland lag de tempel van Herakleion en dat was tevens een belangrijk cultus centrum voor de Godheid Osiris. Aan de hand van de geschriften van de diverse historische Griekse schrijvers (zoals Strabo, Diodorus en Herodotus) is de ouderdom van de stad zeker terug te brengen tot voor 1200 voor Christus. In ieder geval stichtte Alexander de Grote de nieuwe havenstad Alexandria in 331 voor Christus, mogelijk voldeed de oude havenstad toen niet meer aan de eisen van de scheepslieden, waren de kanalen dichtgeslibd of waren de eilanden toen al gedeeltelijk verzonken? De diverse archeologen vertellen dat de stad mogelijk ten onderging in de periode rond de 6e of de 7e eeuw na Christus; die conclusie trekken zij aan de hand van de gevonden voorwerpen in de regio. (Maar hierbij moet worden opgemerkt dat tijdens festiviteiten, mensen offers brachten aan Osiris en Hapi door voorwerpen zoals amuletten en sieraden in het water van de Nijl te werpen en dat het ook nog mogelijk is dat bepaalde scheepswrakken in de regio tijdens latere stormen op de zeebodem zijn beland.)
Over gewone burgers en boeren
Op de omliggende eilanden vond men ook de resten van goedkopere bekers, kannen en ander aardewerk. Franck vertelde dat de huizen van de gewone burgers waren gemaakt van aangestampte kleiblokken die gemakkelijk uiteenvallen in het zeewater en waardoor die huizen niet meer direct terug te vinden zijn. Maar dankzij de vele aardewerk resten in de omliggende omgeving weten we dat de burgers en boeren daar wel degelijk hebben gewoond. De eilanden vormden ooit een belangrijk handelsgebied dat zijn bloeiperiode beleefde rond 500 voor Christus. Wanneer en hoe de stad ten onder ging is nog wat gissen; was het door een vloedgolf of verzonk de stad geleidelijk aan?
De levensbloem is een oud Egyptisch symbool dat op oude tempels wordt gevonden. (Illustratie via de redactie.)
Osiris – de godheid van het water en de wederopstanding van het leven- en Hapi; de god van de Nijl
In de ruïnes van de oude tempel vond men een godenschrijn; een granieten kolom waarin men een beeld kon plaatsen. In de oude geschriften wordt verteld over de Osiris Hapi cultus die in verband stond met het vieren van de vruchtbaarheid van de Nijl. Osiris was ooit de godheid die verbonden was het water en de verbouwing van graan. Het feest van Hapi, (de blauw/groene godheid van de vogels en de kikkers van de Nijl) werd gevierd wanneer het water van de Nijl begon met zijn jaarlijkse stijging. De priesters haalden dan het beeld van Osiris uit de tempel en droegen het in processie naar de godheid van de Nijl. Daar legden ze zijn beeltenis in een open kist en vanuit die kist groeide dan later weer het graan op en verbeeldde zo de jaarlijkse wederopstanding van het leven. Gedurende het feest wierpen de Egyptenaren amuletten en sieraden op de diverse punten in de Nijl met als doel om de Nijl godheid Hapi gunstig te stemmen zodat hij voor een goede vette sliblaag op hun akkers zou zorgen. De beschreven festiviteiten doen denken aan soortgelijke Hindoeïstische cultussen langs bijvoorbeeld de rivier de Ganges in India (en ook daar vinden we afbeeldingen van sfinxen(!) waaruit we zouden kunnen concluderen dat er ooit inderdaad een handels- verband moet zijn geweest, over land of over zee, met de Indiase regio). Zodra het water weer was gezakt vierde men het lente*(1)feest en ploegden de priesters in een feestelijke ceremonie als eerste de grond open om de zaden erin de kunnen stoppen. Deze festiviteiten markeerden het begin van het ploeg en zaaiseizoen.
Herodotus en de oude scheepsbouw techniek
Tot hun grote verbazing vonden de duikers weldra vele ankers van oude schepen uit die periode. Spoedig volgde de ontdekking van het ene scheepswrak na het andere; in totaal vond men honderden scheepsankers en meer dan zestig scheepswrakken in de kanalen, havens en de aangrenzende zee van Thonis. Geschiedenis schrijver Herodotus beschreef ooit in zijn geschriften de vreemde scheepsbouwtechnieken van de oude Egyptenaren en anderen; ‘…de schepen leken te zijn opgebouwd uit honderden stukken hout in een soort van mozaïekstijl die door middel van dwarshouten bijeen werden gehouden…’. Zijn verhaal klopte helemaal en vreemd genoeg waren de boten absoluut zeewaardig te noemen. Aan de hand van de gedane vondsten moest het team concluderen dat de oude Egyptenaren zeker goede zeelieden waren, dat zij handelden met Griekenland en hun schepen stuurden tot zelfs voorbij eilanden zoals Samos, Lesbos en Lemnos in de Oostelijke regio van de Middellandse zee. Ze vonden onder andere Griekse voorwerken met Hiërogliefen erop en Egyptische voorwerpen met Grieks erop die allemaal dateerden uit de Ptolemeische periode en stellen dat Grieken en Egyptenaren in die periode een prima handelsverbond hadden. ‘Natuurlijk zijn de archeologen die bezig zijn met de opgravingen nog lang niet klaar met hun onderzoek want er valt nog zo veel meer te ontdekken…’, zo vertelde Frank in een van de twee documentaires (zie Youtube linken hieronder).
Voetnoot
*(1) Het lente feest; Het feest van ‘de dissel van de Oepoeaoet’ ster of Upuaut in de kop van sterrenbeeld de Kleine Beer (de hemelse dissel van Horus); wanneer de ster de Meridiaan** bereikte, kwam de ster Al Nitak juist boven de Horizon op. In de ‘piramide teksten’ staat te lezen dat op dat moment de Osiris-koning opnieuw werd geboren; ‘’Ziet hij is gekomen als Orion, ziet Osiris is gekomen, …O koning, de hemel verwekt u bij Orion, de Doeat baart u bij Orion, u zult op gezette tijden met Orion opstijgen vanuit het oostelijke deel van de hemel…” De dissel had de vorm van een ploeg en gaf het juiste tijdstip van de landbouwkalender aan. Het feest werd aan het einde van een 70-daagse periode gevierd. In deze periode van 70 dagen verbleven de sterren van Orion en Sirius (Grote Hond) in de ‘Doeat’ of onderwereld. Volgens Otto Neugebauer en Richard Parker die de piramide teksten hadden bestudeerd, werden de sterren in het oosten ‘herboren’ en bewogen ze zich van oost naar west langs de hemel. Na 80 dagen bereikte de ster de meridiaan vlak voor zonsopgang. Na nog eens 120 dagen is de ster weer vlak na zonsondergang bij de meridiaan aangekomen en was dit het ‘Eerste Uur’ van de cyclus van de sterren van Orion en Grote Hond door de onderwereld zoals beschreven in het oud Egyptische ‘Poortenboek’ of het ‘Boek der Uren’. De ‘astrale zwangerschap’ of ‘reis door de onderwereld of Doeat’ van de
sterren onder de Horizon duurde aldus 90+120+70=280 dagen (eigenlijk 270 dagen; 70+80+120=270) wat ook de gemiddelde zwangerschapsduur bij mensen is. Het oorspronkelijke meetpunt lag waarschijnlijk op het Gizeh plateau nabij het oude Memphis of Rostaoe. (De Hemel equator en de Meridiaan**; bevindt u zich in Amsterdam dan snijdt de hemelequator de meridiaan op 90-52=38 graden en bevindt u zich in Cairo dan ligt het snijpunt op 90-30=60 graden boven de zuidelijke Horizon.) (bron; Het Orion Mysterie, Robert Bauval en Adrian Gilbert.)
(Geschreven door Administrator)
Afbeelding in dit artikel; ‘A detail of the Nile mosaic of Palestrina, showing Ptolemaic Egypt circa 100 BC’; http://en.wikipedia.org/wiki/Ptolemaic_Kingdom (in public domain op Wikipedia).
Linken met betrekking tot dit onderwerp
The discovery of Herakleion Thonis with Frank Goddio’s underwater archaeology
https://www.youtube.com/watch?v=g_nr2OdM0YI
tudor Herakleion El Templo Perdido de los Dioses Egipcios tudor (Spaans gesproken maar beslist de moeite waard)
https://www.youtube.com/watch?v=YWhyVBxyC5A
Artikel over F. Goddio
http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/1375708.stm
Website met foto’s van de archeologen
http://www.eddenya.com/index.php/sante-et-sciences/2639-exclusif-premieres-images-de-la-decouverte-de-la-mythique-heracleion-egypte
http://en.wikipedia.org/wiki/Hapi_(Nile_god)
http://en.wikipedia.org/wiki/Osiris
http://en.wikipedia.org/wiki/Osiris_myth