Vorige week was er weer eens een hoopgevend item op het journaal, hoopvol voor al die mensen die zich met X onderwerpen bezig houden en regelmatig voor gek worden verklaard. Hele boeken, magazines en websites zijn volgeschreven over zeemonsters zoals het monster van Loch Ness of enorme inktvissen. (Geschreven door S. de Vries.)
Illustratie; Wikipedia file Kraken; reuzen inktvissen
De mensen die die boeken lezen en er openlijk voor uit durven te komen dat ze op zijn minst de mogelijkheid open houden dat deze dieren echt bestaan, worden voor idioten versleten, of op zijn minst heimelijk uitgelachen. En hoewel de verhalen, tekeningen uit heden en verleden toch talrijk zijn en goed gedocumenteerd, zullen de sceptici eerst om de oren geslagen moeten worden met een tentakel voor ze het willen geloven.
Reuzen inktvis gevangen door Japanse wetenschappers
Youtube filmpje: Reuzen inktvis (nog een jonkie) valt onderzeeër aan
De wetenschap weet al een aantal jaren dat er in de diepe zee dieren bestaan waarop de term zeemonster goed van toepassing is. Zo is bijvoorbeeld al vanaf 1925 bekend dat er reuzen inktvissen bestaan, er zijn in het verleden dan ook enkele, meestal grotendeels verteerde resten, boven water gehaald. Veel van deze exemplaren zijn in de magen van potvissen of haaien gevonden. In september 2005 is er een levende inktvis gefotografeerd van een iets kleinere soort, die volgens de fotografen zeer energiek op jacht was naar prooi. Er komen dus zelfs af en toe beelden in de reguliere media waarop het echt niet meer te ontkennen valt. Zo ook op 23 februari.
“Nieuw-Zeelandse vissers hebben in de Ross Zee een zogeheten kolossale inktvis gevangen (Mesonychoteuthis hamiltoni), de grootste bekende inktvissoort ter wereld. Het circa tien meter lange exemplaar is met een gewicht van 450 kilogram de zwaarste inktvis die ooit is gevangen. Hoewel de nu gevangen kolossale inktvis bij het boven water halen van de netten nog leefde,
stierf het dier vrij snel daarna. De vissers hebben het dier daarop in de diepvries gegooid. Het bevroren kadaver zal wetenschappelijk worden onderzocht.”
U kunt de foto’s van enorme gevangen inktvissen hier bekijken.
Filmpjes en foto’s van enorme inktvissen kunt u hier bekijken
Nader bekeken
Laten we eens kijken wat de WikiPedia over het dier te zeggen heeft:
“Anatomie: Er wordt geschat dat de kolossale inktvis een grootte kan bereiken van 12-14 meter, wat hem tot de grootste ongewervelde diersoort maakt. Deze schattingen zijn gebaseerd op onvolgroeide exemplaren en vergelijkingen met andere inktvissoorten. In 2003 vingen vissers in de Ross zee (gelegen in de wateren rondom Antarctica) een compleet exemplaar. Die vondst leverde een antwoord op veel vragen. Het onvolgroeide dier had een mantellengte van 2,5 meter wat groter is dan dat van een volwassen reuzen inktvis (2,25 m). De tentakels van de kolossale inktvis zijn echter beduidend korter. Wel is het dier breder en gespierder, hetgeen erop zou kunnen duiden dat het een jager is. Gedragsobservatie is echter de meest betrouwbare manier om dit vast te kunnen stellen, en dat is anno 2007 nog niemand gelukt. Een ander opvallend kenmerk is dat de kolossale inktvis op zijn tentakels naast zuignappen ook nog haken heeft waarmee hij zijn prooien vermoedelijk vastgrijpt. Tot slot heeft het dier een scherpe bek als een snavel, die nog het meest doet denken aan de bek van een papegaai.”
Mythische verhalen of misschien toch een kern van waarheid
Verreweg het meest bekende verhaal werd in 1755 door Erik Pontoppidan, de Bischop van het Noorweegse Bergen opgetekend in zijn boek “Natuurlijke Historie van Noorwegen”. Het wezen dat hij beschreef als “het grootste en het verbazingwekkendste in de gehele dierlijke schepping staat bekend onder de naam Kraak of reuzeninkvis.
Maar over kraken deden ook andere verhalen de ronde, zo beschreven sommige zeelieden een groep eilanden te zien. Als zij dichterbij kwamen bleken de eilanden te bestaan uit een massa hoofden, horens en zwaaiende tentakels, die zelfs de grootste schepen konden vastgrijpen en doen zinken. Ook zegt men dat als de kraken duikt, hij een schip kon meetrekken in de enorme draaikolk die daarbij ontstond. Andere zeelieden zagen de kraken daadwerkelijk voor een eiland aan en gingen er wel eens “aan land”, staken er vuren op aan en bereidden zich voor om er te overnachten. Soms was de kraak het daar niet mee eens en dook onder, de verbijsterde zeelieden in het water achterlatend.
In 1555 schreef Olaus Magnus in een boek over de geschiedenis van de Scandiviërs over een vreemd monster. “De Bisschop van Nidaros vond een Kraken op de kust, maar dacht dat het een rots was. Hij zette een altaar op de rug van de Kraken en begon met de Mis. Het monster wachtte totdat de bisschop daarmee klaar was en gleed toen zachtjes in zee en verdween.”
Oude illustratie bij het verhaal van de Franse zeilboot die aangevallen werd door een enorme Kraken. Illustratie; Wikipedia file Kraken. Colossal octopus by Pierre Denys de Montford
Op weg van Spanje naar Tenerife kwam de Franse zeilboot de Alecon op 30 november 1861 een monsterlijk zeewezen tegen. Hoewel er een lichte deining stond was het weer buitengewoon
gunstig. Luitenant ter zee Bouyer, de gezagvoerder van het schip, meende in dit dier de reuzenpijlinktvis te herkennen, ‘waarvan het bestaan al zo vaak in twijfel is getrokken, en dat lijkt verbannen naar het rijk der fabelen’. Hij besloot een poging te wagen dit dier te vangen. De deining deed de Alecton echter woest slingeren en de enkele kogels die het dier raakten haalden daardoor niet veel uit. Uiteindelijk slaagden Bouyer en zijn mannen er in om de inktvis te harpoeneren en een lus om zijn staart te leggen. Door hevig met zijn tentakels te zwaaien kon het dier de harpoen breken en vrijwel zijn gehele lichaam te bevrijden. De bemanning kon slechts een stuk staart aan boord hijsen dat ongeveer 40 pond woog. Toch waren twee officieren en de andere mannen zo dicht bij het weer geweest dat zij het nauwkeurig konden beschrijven. In zijn verslag aan de minister van marine meldde Bouyer: ”Het was in feite een zeer grote reuzenpijlinktvis, maar de vorm van de staart deed vermoeden dat het dier behoort tot een tot dusver nog niet beschreven soort. De lengte van het lichaam leek 4,5 tot 5,5 meter. Het hoofd had een papegaai-achtige bek met er omheen acht armen van tussen de 1,5 tot 1,8 meter lang. Het uiterlijk was bepaald afschrikwekkend: het dier was steenrood van kleur, vormloos en slijmerig en het was al met al weerzinwekkend om te zien.”
Jules Verne’s enorme octopus; een Kraken. Illustratie uit het boek 20.000 mijlen onder zee. Illustratie: Wikipedia file Jules Verne. Jules Verne schreef diverse SF boeken maar gebruikte daarvoor ook mysterieuze oude vertellingen over bijvoorbeeld zeemonsters.
Natuurlijk worden dit soort verhalen ook in de literatuur beschreven In Jules Verne’s “20.000 mijl onder de zee” valt een Kraken het schip de Nautilus aan. Ook Herman Melville beschrijft in ‘Moby Dick’ een gigantische inktvis die de Pequod (de walvisvaarder) onder weg tegenkomt.
Wie eet wie?
Op Kennislink.nl vonden we een stukje over de kleinere inktvissoort de “Reuze Inktvis” wat we hier graag overnemen.
“Reuze pijlinktvissen zijn carnivoren die vissen, schaaldieren, octopussen en andere soorten pijlinktvissen vangen. De grote afmeting van de dieren heeft bijna alle mogelijke predatoren afgeschrikt behalve de potvis. Maar ook zwaardvissen, haaien en albatrossen doen zich te goed aan de jonge exemplaren. Sommigen beweren dat reuze pijlinktvissen niet alleen maar prooi zijn van potvissen, maar dat ze het juist zelf op de potvis gemunt hebben. De schepen die volgens de legendes werden aangevallen door de Kraken werden per ongeluk voor een walvis aangezien. Maar de meeste wetenschappers doen dit af als een onzin verhaal en blijven erbij dat de potvis; reuzen pijlinktvissen eet, en niet andersom. De worsteling die bij het consumeren van een onwillige pijlinktvis zou kunnen ontstaan zou verkeerd geïnterpreteerd zijn.
Er zijn verschillende ooggetuigen beschrijvingen van zulke worstelingen. Bijvoorbeeld die van twee vuurtoren wachters in Danger Point in Zuid Afrika. In oktober 1966, zagen zij een baby Zuidkaper (Eubalaena australis) die aangevallen werd door een reuze pijlinktvis. Gedurende anderhalf uur hield de inktvis en walvis vast terwijl zijn moeder hulpeloos toe moest kijken. Uiteindelijk won de inktvis en de baby walvis verdween voorgoed onder de golven.
Ook zijn er verslagen van worstelingen van inktvis en volwassen walvissen. In 1965, zag een Russische walvisvaarder een gevecht tussen een inktvis en een 40 ton wegende potvis. In dit geval was er geen winnaar, de gewurgde walvis werd drijvend in de zee gevonden met de tentakels van de inktvis
om zijn nek. In de maag werd de afgebeten kop van de inktvis gevonden.
Toch blijven er ook verhalen de ronde doen die de inktvis als agressor aanwijzen voor een gevecht. Zoals het verhaal van de Noorse tanker genaamd Brunswick. In de jaren rond 1930 schijnt het zeker drie keer expres aangevallen te zijn door een reuzen pijlinktvis. De inktvis kwam elke keer langszij zwemmen waarna hij omdraaide en zijn tentakels om de boeg wikkelde. De ontmoetingen liepen uiteraard slecht af voor de koppotige omdat het geen grip kon krijgen op de stalen oppervlakte en eraf gleed en vervolgens in de schroef belandde.
Een recente anekdote (2003) betreft een Frans zeiljacht dat aan een zeilwedstrijd rond de wereld meedeed. Dit jacht, de Geronimo, rapporteerde aangevallen te zijn door een reuzen inktvis midden op Atlantische oceaan “ aldus Kennislink. Het is dus niet zo’n vreemd idee dat een kolossale inktvis een schip aanvalt.
Zeemonsters bestaan, er is er vandaag één gevangen
Het feit dat er zulke enorme dieren in de diepe zee leven en dat er nu één in een net beland, zou kunnen betekenen dat er nog veel meer onbekende dieren (ja zelfs monsterlijk grote dieren) zich in de diepte schuil houden. Van de prehistorische Coelacanth (http://nl.wikipedia.org/wiki/Coelacanten) dacht men ten slotte toch ook dat deze al eeuwenlang was uitgestorven. Een dag van hoop dus, wij zijn niet gek of goedgelovig, wij houden de mogelijkheid open dat monsters bestaan.
Bronnen
Zwaarste inktvis ooit gevangen
Levende reuzeninktvis gefotografeerd
Holy Squid! Photos Offer First Glimpse of Live Deep-Sea Giant
Vissers vangen Kolossale inktvis
National Geographic over enorme inktvissen
Update
Reuzeninktvis in magnetron
Hoe ontdooi je de grootste inktvis die ooit gevangen is? Voorzichtig opwarmen lijkt de beste optie. In een magnetron.
De kolossale inktvis – zo heet de soort – werd vorige maand gevangen door een Nieuw-Zeelands vissersschip in de wateren rond Antarctica. Met veel moeite takelden ze het ruim vijfhonderd kilo zware beest aan boord en vroren het in. En nu ligt de ijzige diepzee-inktvis in Te Papa Tongarewa, het nationale museum van Nieuw-Zeeland.
Voor nadere studie moet hij ontdooid worden. Maar niet gewoon bij kamertemperatuur, want dan zou de buitenkant al gaan rotten als de binnenkant nog bevroren is. De wetenschappers van het museum zijn daarom op zoek naar een industriële magnetron om te kijken of de reuzeninktvis daarin veilig op te warmen is. Het staat echter nog niet vast of ze het inderdaad zo gaan aanpakken. Voorlopig blijft de recordvangst dus nog even in de diepvries liggen.
Bron: Noorderlicht