Wetenswaardigheden en nieuwtjes over de natuur. In dit deel; Muterende vlinders, Kwallen ups en downs, Kraken gefilmd: primeur, Koolmezen ziekte in Engeland, Creatieve E. Coli ontdekt, Duistere plantjes in China, Phallus plant in bloei, Mestkevers navigeren op Melkweg, Astrobiologen bevestigen buitenaards leven.
Illustratie; samengestelde foto van Wikipedia bestanden en dossierx.
De muterende vlinders van Fukushima
Een biologisch onderzoeksteam in Japan verzamelde 144 exemplaren van het Vale Gras Blauwtje (Zizeeria Maha) van 10 verschillende locaties in Japan (inclusief de regio rond Fukushima) en constateerde dat de nakomelingen van de vlinders rond Fukushima aan het muteren waren. De mutaties deden zich vooral voor aan ogen, poten, vleugels en voelsprieten. Een vergelijkbare studie rond de regio van Chernobyl in Rusland toonde al aan dat die genetische veranderingen bijzonder hardnekkig kunnen zijn; daar werden zoogdieren en planten op mutaties onderzocht. Tot nu toe meende men dat insecten niet gevoelig waren voor radioactiviteit en die veronderstelling kan nu de prullenbak in. De genetische veranderingen binnen de soort zullen volgens de onderzoekers nog bijzonder lang zichtbaar blijven, zelfs nadat de straling in het desbetreffende gebied allang is verdwenen. Eerdere studies toonden al aan dat ook milieuvervuiling en klimaatverandering een invloed op dieren hebben. Zo veranderden diverse vlindersoorten in bepaalde gebieden van patroon en kleur op de vleugels.
Het team stelt dat de vlinders die de eerste veranderingen toonden, op het tijdstip van de ramp rond de kernreactor in Japan nog rups waren. Na hun metamorfose vertoonde ze genetische afwijkingen aan de genoemde lichaamsdelen. Hun nageslacht vertoonde een verdubbelde hoeveelheid genetische afwijkingen. Het doel van de studie is om de effecten van radioactiviteit op dieren en mensen te onderzoeken. (Bron; ‘Severe abnormalities’ found in Fukushima butterflies op http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-19245818)
Kwallen ups en downs
De eerste lange termijn studie – met betrekking tot snel stijgende kwallenpopulaties – laat zien dat dit fenomeen mogelijk niets te maken heeft met de verzuring van de oceanen of de opwarming van het klimaat. De wetenschappers ontdekten dat kwallenpopulaties in het verleden al een normale oscillatie (op- en neergang) vertoonden met een tijdsbestek tussen de 10 en 20 jaar. Op het internet circuleerden de afgelopen tijd wat alarmerende berichten over de huidige (plaatselijk) explosief toenemende hoeveelheid. Men vreesde dat dat kwam door milieuvervuiling en klimaatverandering maar die angst is dus waarschijnlijk ongegrond.
Marien wetenschapper Rob Condon vertelde dat er nog een aanvullend onderzoek wordt gedaan naar de precieze achterliggende oorzaak van dit fenomeen. Zodra die oorzaak is ontdekt, kunnen de wetenschappers termijnberekeningen doen voor het eerstvolgende toppunt van de kwallen populatie. Deze voorspellingen zouden wel prettig zijn voor de toeristensector, de visserij en industrieën die hun koelwater direct uit zee halen. In het verleden raakten de leidingen van diverse koelsystemen van energiecentrales en andere fabrieken verstopt door de vele kwallen tijdens de diverse Kwallen Booms. (Bronnen; Recurrent jellyfish blooms are a consequence of global oscillations, http://www.pnas.org/content/early/2012/12/26/1210920110 en Increasing jellyfish numbers are part of global cycle. Read more at http://www.tgdaily.com/general-sciences-features/68449-increasing-jellyfish-numbers-are-part-of-global-cycle#Zlohx65JQWtyyl5w.99)
Enorme Kraken (Architeuthis) gefilmd op 630 meter diepte
Japanse wetenschappers filmden op een van de duiktochten met hun diepzeeduikboot een grote Kraken. Volgens onderzoeker Tsunemi Kudora zijn de opnamen een absolute primeur. Het dier miste wel twee van zijn langste armen waardoor zijn lengte nog maar 3 van de berekende 8 meter was. De reuze inktvissen komen in de oude verhalen van zeelieden voor; ze zouden in het verleden regelmatig schepen hebben aangevallen rond de Scandinavische wateren. Onderzoekers menen dat Kraken wel tot een lengte van zo’n 10 meter kunnen doorgroeien, maar in oude verhalen wordt verteld over nog veel grotere exemplaren. De dieren blijven (net als slangen) gedurende hun hele leven doorgroeien; hoe ouder hoe groter. De wetenschappers filmden de Kraken op een diepte van 630 meter in de Noordelijke Stille Oceaan, 15 km ten Noorden van het eiland ChiChi in juli 2012. De beelden zijn pas onlangs vrijgegeven en eind januari zal Discovery Channel (in samenwerking met de Openbare Omroep Japan en het Japanse Nationale Wetenschapsmuseum) de documentaire hierover uitzenden. (Bron; Primeur: Reuzeninktvis gefilmd in natuurlijke habitat op http://www.hln.be/hln/nl/2661/Dieren/article/detail/1558645/2013/01/07/Primeur-reuzeninktvis-gefilmd-in-natuurlijke-habitat.dhtml)
Engelse Koolmezen besmet met Vogelpokken
Onderzoekers van de Universiteit van Oxford deden een onderzoek naar een nieuwe variant van de vogelziekte die bulten en huiduitslag veroorzaakt rond de ogen en de snavels van Koolmezen. De ziekte wordt verspreid door muggen en verspreidde zich vanuit zuidoost Engeland. Onder jonge vogels vallen de meeste slachtoffers maar gelukkig ontdekten de onderzoekers ook dat sommige vogels een weerstand tegen de ziekte opbouwden en aldus weer genazen. Na het runnen van computer simulaties rond de verspreiding van de ziekte, constateerden zij dat de ziekte geen blijvende dramatische gevolgen zal hebben op Koolmezen populatie. In de eerste periode zal er wel een duidelijke terugloop zijn in hun aantal, maar naar verwachting zal de populatie zich daarna weer herstellen. Hoewel de ziekte voor Koolmezen besmettelijk is, wordt hij niet overgedragen op mensen. De wetenschappers adviseren wel om ter bestrijding van deze ziekte, vogelvoederhouders en voerbakjes goed te reinigen met een sopje, goed na te spoelen met heet water en goed te laten drogen, alvorens het weer in gebruik te nemen. Ze vragen uw oplettendheid; ziet u besmette vogels, geef dan even een seintje aan de plaatselijke vogelwachters. Bron; (Avian Pox; great tit disease spread to UK bij insects; BBC News (www.bbc.co.uk))
Creatieve E. Coli bacterie stammen?
De Huffingtonpost publiceerde op 23 februari 2012 al een bericht over wetenschappers die een onderzoek doen naar miskramen bij vee; zij concludeerden dat Genetisch Gemodificeerd veevoeder waarschijnlijk hierbij de boosdoener was. Sinds het eten van veevoeder verrijkt met GM Spelt diende de misgeboortegolf onder het vee zich aan. De vermoedens gaan hierbij in de richting van een foute bacterie-stam of delen hiervan in het veevoer. Al eerder brachten Chinese onderzoekers (*zie linken onderaan dit artikel) een bepaald type Diabetes (Suikerziekte) in verband met ‘foute’ E. Coli stammen in de darmen van de patiënten met een ‘verstoorde darmflora’. Sommige E. Coli stammen komen van nature al voor in de darmen en vormen in beperkte mate (tezamen met een gezonde darmflora) geen gevaar voor de gezondheid. De E. Coli bacterie
was een van de eerste bacteriën waarvan het genetische materiaal volledig ‘in kaart’ werd gebracht en aldus in de diverse experimenten rond GM zaad en GM bacteriën voor industriële processen werden gebruikt. Het zou mogelijk zijn dat sommige E. Coli stammen de vervelende bijwerkingen veroorzaken bij mens en dier. In de periode van dat in kaart brengen, beschouwde men nog grote delen van het DNA als zogenaamd Junk DNA zonder verder doel. Van dat standpunt is men inmiddels teruggekomen. Over E.Coli was al bekend dat ze vrij snel – onder bepaalde omstandigheden zoals stress door virussen of chemicaliën – kunnen muteren. (Bron; Monsanto’s Roundup Ready Crops Contain Organism Causing Animal Miscarriages, Scientist Says http://www.huffingtonpost.com/2011/02/23/monsanto-roundup-ready-miscarriages_n_827135.html en ‘Strange Behavior: New Study Exposes Living Cells to Synthetic Protein’ http://www.sciencedaily.com/releases/2012/12/121227143001.htm. “In de bedoelde studie regen de bacteriën zich aaneen wanneer ze in aanraking kwamen met bepaalde stoffen en/of te maken kregen met stress.” In het genoemde artikel op de website van sciencedaily.com schrijft de auteur dat de E. Coli bacteriën zich – onder bepaalde omstandigheden – aaneen regen en daarbij vreemde lange kettingen vormden…)
Hollands Blauwtje zonder genetische mutaties (foto: van de redactie).
‘Duistere’ planten ontdekt in China
Onderzoekers in het zuiden van China keken raar op, toen ze op de vloer van een donkere grot plantjes ontdekten die er groeiden en bloeiden met maar 0,04 procent aan daglicht! Botanist Alex Monro (London’s Natural History Museum) vermoedde zelfs dat het bericht een vertaalfout was. Na verificatie van de juistheid van het bericht wilde hij het met eigen ogen aanschouwen en reisde af naar het gebied. Daar in de Yangzi grot groeiden inderdaad de wonderlijke plantjes in het bijna donker. De nieuw ontdekte plantjes behoren tot de ‘Nettle’ familie en dragen nu de nieuwe naam ‘Pilea Cavernicola’. De plantjes komen voor in de uitgebreide grotsystemen van de provincie Guangxi. Het onderzoeksteam vond ook nog twee aanverwante soorten van de bijzondere plantjes. De bedoelde soorten; Pilea Quizhouensis (Malinge Gorge) en Pilea Shizongensis (Feng Huang Gu Gorge), groeien in de donkere ravijnen van de regio. Het is niet de eerste keer dat men leven aantreft in donkere grotten want in diverse onderaardse grotsystemen werden al heel wat unieke diersoorten ontdekt. Men ontdekte er al blinde vissen en garnalen, heel wat nieuwe grot- of kelderspinnen, schorpioenen, krabben, springstaarten en speciale bacterie soorten die dikke matten vormen op het water van de grotten. Die matten vormen een belangrijke voedselbron voor de grotbewoners. (Bron; Cave-Dwelling Plants: Strange Subterranean Nettles Discovered In China op http://www.huffingtonpost.com/2012/12/31/cave-dwelling-plants-nettles_n_2388834.html?utm_hp_ref=science)
Lange rijen voor bloei Phallus plant
De zeldzame bloei van de plant ‘Amorphophallus Titanum’ zorgde voor lange rijen bezoekers aan de botanische kassen. De plant (hij groeit uit een grote bol of knol en is familie van de Aronskelk) bloeide de laatste maanden op diverse locaties in Rio de Janeiro (Zuid-Amerika) en Melbourne (Australië) en komt van oorsprong uit Indonesië. De plant heeft de grootste bloemen ter
wereld, maar die bloem stinkt behoorlijk waarbij de geur een beetje doet denken aan rottend vlees. Op die zoete vieze lucht komen heel wat insecten af en dat is ook het doel van de plant want deze insecten zijn nodig voor de verspreiding van het stuifmeel. Het mannelijke deel van de bloem bloeit als eerste, daarna komt het vrouwelijke gedeelte in bloei. Het doel hiervan is dat op deze wijze zelfbevruchting wordt voorkomen. Na het afsterven van de reuzen bloem, komt er een enorm enkel blad met daaraan bladeren groeien; een soort boom vormend (maar dan zonder de vorming van bast). Door fotosynthese worden weer stoffen aangemaakt die de knol – waaruit de bloem kwam – weer aansterkt. De plant bloeit in botanische tuinen onregelmatig met tussenperioden die kunnen variëren van 1 tot 2 jaar. De lengte van die tussenperiode lijkt afhankelijk te zijn van de hoeveelheid voedingsstoffen die de plant krijgt (compost) en de hoeveelheid zonlicht op de bladeren van de plant. In het oerwoud groeit de plant op open plekken. De knollen kunnen jaren in de grond overleven, zonder dat ook maar enig teken van leven boven de grond wordt waargenomen. (Bron; http://wereldnieuws.blog.nl/milieu/2012/12/28/rijen-dik-voor-penisplant-brazilie)
Mestkevers gebruiken licht van Melkweg voor navigatie
Onderzoekster Marie Dacke (Lung Universiteit, Zweden) deed een onderzoek naar het gedrag van mestkevers en constateerde dat de kevers zich ‘s nachts oriënteren op het licht van de Melkweg. Dat doet de kever om te vermijden dat hij weer terugkomt met zijn mestbal bij de mesthoop want daar lopen veel concurrenten rond. Voor het onderzoek werd aangenomen dat de kevers zich oriënteerden op maan en sterren. Dat bleek na de diverse testen niet zo te zijn. De onderzoekers plaatsten de kevers in een grote bak en schermden het licht af met een slecht doorzichtbaar scherm. De kevers raakten de weg kwijt en dwaalden wat rond met hun mestbal. Zodra de onderzoekers het scherm weer weghaalden – zodat de kevers het licht weer konden zien – wandelden ze weer in een rechte lijn weg van de mesthoop.
(Bron; http://www.demorgen.be/dm/nl/5381/Dieren/article/detail/1568551/2013/01/25/Mestkevers-gebruiken-Melkweg-om-te-navigeren.dhtml)
‘Inderdaad: buitenaardse resten in meteoriet’ menen Astrobiologen
Astrobiologen hebben de ontdekking van mogelijk buitenaards leven in de Polownaruwa meteoriet – die neerviel in Sri Lanka – bevestigd.
(Bron; Astrobiologists discover fossils in meteorite fragments, confirming extraterrestrial life
http://www.extremetech.com/extreme/150417-astrobiologists-discover-fossils-in-meteorite-fragments-confirming-extraterrestrial-life)
*Chinese onderzoekers:
‘Friendly’ Bacteria Protect Against Type 1 Diabetes, Researchers Find
http://www.sciencedaily.com/releases/2008/09/080921162048.htm
Gut Bacteria Could Play Key Role in Development of Type 2 Diabetes
http://www.sciencedaily.com/releases/2012/09/120926133111.htm